Angelique: Helden zijn eigenlijk heel gewoon

Afgelopen weekend stond in het teken van de dodenherdenking en Bevrijdingsdag. Iets wat gelukkig nog steeds herdacht en gevierd wordt. In bijna iedere familie is er wel iemand die banden heeft met de Tweede Wereldoorlog, in welke vorm dan ook. Zo ook bij ons. Ik ben opgegroeid met de verhalen over mijn oma, de heldin, volgens de familie. Al dacht mijn oma daar heel anders over.

Al van kleins af aan ben ik heel veel bij mijn opa en oma geweest. Misschien is dat wel de reden dat ik zo close was met mijn oma. Was inderdaad, want tot mijn grote spijt is zij op 8 september 2015 overleden op 93-jarige leeftijd. Een mooie leeftijd, dat is zeker, maar voor mij nog steeds veel te vroeg en ik mis haar nog iedere dag.

Kennen jullie die vriendenboekjes van vroeger nog? Daarin werd vaak gevraagd “wie is jouw held?” Mijn standaard antwoord was mijn oma. Mijn oma heeft gevochten in de Tweede Wereldoorlog, met die verhalen ben ik groot gebracht. Zij zat in het Zeeuwse verzet, smokkelde voedselbonnen langs de Duitsers, is gevangen genomen en ontsnapt, ze is bij koningin Wilhelmina op audiëntie geweest en ze was de eerste vrouw bij de marine omdat zij er mede voor heeft gezorgd dat de toenmalige Marva afdeling werd opgezet. Dat allemaal in een notendop.

Uiteraard hoorde ik de verhalen veel uitgebreider, maar het was voor mij wel heel warrig. Ik hoorde een deel van mijn moeder, een deel van mijn oma en een deel van mijn opa, maar ik kon alles niet goed plaatsen qua tijdstippen.

Al jaren vroegen wij mijn oma of zij haar verhaal niet op wilde schrijven, zodat wij de belevenissen ook weer door konden geven aan onze kinderen. Mijn oma heeft ooit een poging hiertoe gedaan, maar ze kwam niet verder dan een bepaald punt, wat eigenlijk te traumatisch was voor haar.

Uiteindelijk werd zij benaderd door een bekende schrijver, die van het verhaal van mijn oma had gehoord. Mijn oma kwam wel vaker op tv, op de radio of in de krant, dus dat was wellicht ook een kwestie van afwachten. Met zijn allen hebben wij haar flink aangemoedigd en gelukkig ging ze overstag. Echter kwam hij tot het besluit dat zijn schrijfstijl het verhaal van mijn oma geen recht zou doen en beval schrijfster Natasza Tardio aan.

In 5 jaar tijd, een periode waarin mijn oma helaas overleed, heeft Natasza meerdere interviews gehad met mijn oma en alle documentatie ingezien van vroeger die mijn oma nauwgezet bijhield in die tijd. Dit heeft geleid tot een prachtige en emotionele biografie, waarin de persoonlijke belevenissen mooi worden afgezet tegen historische gebeurtenissen.

Met tranen in mijn ogen heb ik het boek gelezen. Wat een heftige dingen hebben mensen in die tijd mee moeten maken. Het greep mij enorm aan, maar tegelijkertijd bood het ook perspectief en kreeg ik meer inzicht in mijn oma en waarom zij deed wat zij deed. En uiteraard kon ik niet trotser wezen. Want waar mijn oma altijd bescheiden was en zei dat iedereen dat gedaan zou hebben, weet ik zeker dat dat niet zo is.

In ieder geval heb ik niet alleen een zeer mooie biografie (die aan mij is opgedragen, hoe gaaf is dat!), maar ook een hele lieve vriendin, de schrijfster, overgehouden aan dit hele proces. En ik kan mijn kinderen laten leze waarom mijn oma nog steeds mijn held is.

Hebben jullie ook mooie emotionele verhalen van familieleden?